Oekraïense vluchtelingen kunnen vanaf dag één dat ze in België aankomen aan het werk, zo heeft de Europese Unie beslist. Voor bedrijven met een personeelstekort is dat zeer welkom. Veel ondernemers willen hun bedrijf openstellen voor deze vluchtelingen, maar lopen wel tegen praktische problemen aan. Daarom worden er maatregelen genomen in het kader van de Oekraïnecrisis. Het is de bedoeling om vluchtelingen die willen werken met taal- en andere opleidingen te begeleiden naar een job.
Vorige maand lanceerde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi de hashtag #plekvrij, om mensen aan te sporen Oekraïense vluchtelingen in huis te nemen. UNIZO juichte dat initiatief toe en antwoordde meteen met een eigen hashtag: #werkplekvrij, waarmee zij ondernemers opriepen om vluchtelingen aan te werven, zodat die weer een stukje controle over hun eigen leven konden verwerven. Met succes: zelfs minister van Werk Hilde Crevits nam de hashtag over.
Door een beslissing van Europa kunnen Oekraïeners in België 'tijdelijke bescherming' krijgen en zo een A-kaart aanvragen. Met dat statuut hebben ze recht op huisvesting, sociale zekerheid en krijgen ze toegang tot de arbeidsmarkt. Ze kunnen als werknemer of zelfstandige aan de slag, of een beroepsopleiding, volwassenonderwijs,… volgen. Zij mogen dus in België werken en moeten geen wachttijd doorlopen.
Dat statuut is 1 jaar geldig, maar verlengbaar tot maximaal 3 jaar. Als werkgever moet je altijd een kopie van de geldige A-kaart (of ‘bijlage 15’) kunnen voorleggen, voor de rest gelden de regels zoals bij elke tewerkstelling in België. Dat opent misschien ook mogelijkheden voor de bedrijven in de eventsector die dringend op zoek zijn naar technisch personeel.
Heb je vacatures in jouw bedrijf? Wil je die expliciet openstellen voor Oekraïense vluchtelingen die willen werken? Meld die vacatures dan aan op de onthaalpagina van VDAB (Vlaanderen) onder de hashtag #werkplekvrij. Zo weten de bemiddelaars welke ondernemers openstaan voor Oekraïense/anderstalige nieuwkomers. Op die pagina vind je meteen ook een link naar het ondersteuningsaanbod waarop je als werkgever een beroep kunt doen tijdens de aanwerving en tewerkstelling. Ook op de website van Actiris (Brussel) kan je je vactures voor Oekraïense vluchtelingen doorgeven met de hashtag #welcome.
Veel ondernemers willen hun bedrijf immers graag openstellen voor deze vluchtelingen, maar lopen tegen praktische problemen aan. Taalkennis is er daar één van. In Vlaanderen en Wallonië zijn de taalregels zeer streng, dus werkgevers communiceren heel bewust in de juiste taal op de werkvloer. Daarnaast is het natuurlijk nodig om bepaalde minimumafspraken te kunnen maken rond veiligheid en arbeidsvoorwaarden. Daarom wordt bijkomende begeleiding voorzien en ook meer informatie voor nieuwkomers zelf in hun Oekraïense taal.
Vanzelfsprekend is niet elke job geschikt voor Oekraïners die de landstalen niet spreken of het geschikte diploma hebben. Het is dan aan de OCMW’s, het Agentschap Integratie en Inburgering en de VDAB, Actiris of Forem om in te schatten wie waar inzetbaar is en wat hun diploma of ervaring is.
Het tewerkstellen van Oekraïense vluchtelingen biedt waarschijnlijk geen oplossing voor de structurele arbeidskrapte in onze sector, maar kan misschien wel een deel van de hoogste nood lenigen. Het verblijf en de inzetbaarheid van deze vluchtelingen op de Belgische arbeidsmarkt moeten we immers als tijdelijk beschouwen. Na verloop van tijd zullen deze arbeidskrachten opnieuw nodig zijn in Oekraïne (vooral medisch personeel, technische profielen en bouwarbeiders). Daarnaast zullen er ook heel wat vluchtelingen zijn die nood hebben aan een adempauze na het trauma dat ze meemaakten en nog steeds voelen. Momenteel is het ook nog onduidelijk hoelang het conflict zal duren.
Meer info:
- https://www.unizo.be/de-oorlog-oekraine-heb-jij-een-werkplekvrij-en-hoe-werkt-dat-juist
- https://werkgevers.vdab.be/werkgevers/werkplekvrij
- https://www.actiris.brussels/nl/werkgevers/detail-d-une-news/9960-rekruteer-nieuwkomers-met-welcome
—
Photo by JESHOOTS.COM on Unsplash
